| Wkład Poznaniaków do kultury światowej. Część XI - Klemens Janicki |
|
|
| Autor: Mateusz Hurysz | |
|
Streszczenie Poznaniacy w kulturze światowej "Przedmiotem kultury będzie wszystko to, co przyjmie czysty i szlachetny skarbiec ludzkości, co odrzuci to znaczy, że nigdy nim nie było. Historia nie raz pokazała, co przetrwało, a co zginęło w czeluściach i mrokach przeszłości" Klemens Janicki to jeden tych poetów staropolskich, którzy można nazwać tragicznym. Kiedy umierał, pokonany przez trawiącą go wiele lat puchlinę wodną (hydrops), miał zaledwie 26 lat. Zapoczątkował długą i tragiczną listę pisarzy polskich, którzy zmarli młodo. Mikołaj Sęp Szarzyński, Juliusz Słowacki, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Andrzej Bursa, Marek Hłasko, Edward Stachura... Przeszedł do historii ze względu na poetyckość swych utworów, zaś główne wykształcenie zdobył w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu. Tutaj na uroczystości ku czci założyciela szkoły, biskupa Jana Lubrańskiego, przedstawił wiersz łaciński o nim. Poza tym uczęszczał do szkół gnieźnieńskich i poznańskich W 1536 roku został sekretarzem arcybiskupa gnieźnieńskiego Andrzeja Krzyckiego. Janicki wprowadził do literatury polskiej elegię. Nawiązywał do twórczości rzymskiego elegika Owidiusza. Najsłynniejszą spośród jego elegii stał się utwór autobiograficzny zatytułowany De se ipso posteritatem – O sobie samym do potomności. W elegiach Janickiego (panegirycznych, autobiograficznych, moralno–politycznych) dominuje uczucie smutku, cierpienia fizycznego. Klemens Janicki jako pierwszy w literaturze staropolskiej pozwolił sobie – zmagając się z cierpieniem i przemijaniem – na tak osobisty, autobiograficzny ton. Był niewątpliwie najwybitniejszym poetą polskiego renesansu piszącym wyłącznie w języku łacińskim. Był poetą laureatus papieża Pawła III, który ozdobił skronie młodego twórcy symbolem sławy poetyckiej… Mateusz Hurysz |